The Avatar

Lurer litt på kven som er målgruppa her? Siste spelet som vart sluppet var Blacklist i 2013, og til tross for gode anmeldingar så var det ikkje kjempepopulært, blant anna fordi Hitman var ein stor konkurrent i same sjanger. Kjernegruppa av dei som spelte fyrste spelet er langt oppe i 40 åra og kjem kanskje ikkje til å prioritere akkurat denne serien når ein får litt TV-tid etter at ungane har lagt seg. Og sjølv om det er ein smakssak med kva slags kunstneriske uttrykk ein sitter igjen med, så hadde eg foretrukket at denne serien var live action. Særleg i action filmar som prøver å holde seg innafor forholdsvis realistiske rammer så hadde det vært langt kulare med ekte skodespelarar. Animasjon kan ha sin sjarm, men eg synes animasjon passar betre til superheltar og andre historier som uansett bryt med vanlige fysiske lover.

Synes også at det er bra å få tatt oppigjen saka så lenge hovedpersonen sjølv er i live og forhåpentlegvis kan få oppleve ei eventuell frifinning. Eg skjønar at dei etterlatte ikkje liker tanken på gjenopptaking som kan føre til frifinning, for det vil då nødvendigvis bety at drapet forblir uoppklart. Det er heilt vanleg at etterlatte slår seg til ro med at den skuldige har blitt tatt og straffa, og på mange måtar er det opprivande at den personen ein har bært nag til som mordar i alle dei år plutseleg skulle vise seg å ikkje være drapsmanen likevel. Mitt einaste ankepunkt mot gjenopptaking 42 år etter at dommen falt er at det er tvilsomt at retten vil finne nye læringsmoment som er relevante for dagens drapsetterforskningar. I så måte er det liten samfunnsnytte i gjenoppta saka. Politiet har for lengst endra sine rutinar både i forhold til avhørsmetoder, det å hindre vitner i samsnakkast før avhøyr, at tilståingar kan være feilaktige, osv. På 80-talet så aksepterte politiet i mykje større grad ei tilståing utan ytterlegare bevisførsel, i dag har ein for lengst etablert rutiner om at det skal leggast fram bevis for at tilståinga er korrekt, mellom anna fordi det ikkje skal være mogleg at nokon tek på seg all skuld for å beskytte ein medsamansvoren, elller endog for å bevise at tilståinga ikkje er kjøpt og betalt av den ekte drapsmannen. Til slutt vil eg legge til at at dette med at det skjedde dødsfall når Arnfinn Nesset ikkje var tilstades er ikkje nødvendigvis eit bevis for uskuld. Gift fungerer ulikt alt etter type gift og ikkje minst dose. Det vil nok fint være mogleg å forgifte nokon over tid slik at døden inntrer på eit seinare tidspunkt, særleg når det er snakk om eldre mennesker som frå før er svake så kan sjølv små helseendringar føre til ein framskunda død.

Ja, det vil være innbrot og skadeverk på sameiges hengelås. Men. I dette konkrete tilfellet så kan det likevel være at handlinga er lovleg etter bestemmelsane om sjølvtekt som seier at ein ellers straffbar handling er lovleg når den er utført for å gjenopprette ein ulovleg endra tilstand, og at det er urimeleg å vente på bistand frå politiet. Vilkåra er altså at både må styreleiarens beslag og innlåsing av elsparkesyklane utgjere ei ulovleg handling, og ein må kunne vise til at det er urimeleg å vente til at politi eller rettsvesen griper inn for å få utlevert elsparkesyklane.

Eg tviler på at ein vil vinne fram med eit teoretisk inntektskrav tilsvarande utleige 100% av tida med 0% slitasje på køyretøya. Utgangspunktet for erstatningssaker er at den skadelidande skal settast i omtrent same situasjon som om skaden ikkje hadde skjedd, det det skal ikkje være slik at Ryde får meir i erstatning for dei innelåste elsparkesyklane enn det dei hadde kunne forventa å få i overskot om elsparkesyklane var tilgjengelege for utleige.

Styret i burettslag og sameiger er også glade amatørar som har blitt valgt inn for å få ting gjort utan at dei har særleg med opplæring på feltet. Styret vil vanlegvis bli bytta ut om styret tek ein meir passiv holdning og ikkje gjer noko som helst for å handheve dei ordensreglane som er fastsatt. Det er ofte også relativt korte lister over kandidatar som er villige til å ta på seg eit slikt verv, det kan godt være at dei bebuarane som er meir fornuftige og med mindre markeringsbehov hadde gjort ein betre jobb, men vanlegvis så er dei ikkje villige til å sjølv ta på seg denne jobben.

Vart nysgjerrig og søkte opp. Sameiget har parkeringsbestemmelsar sjølv om artikkelen ikkje omtalte dei. I parkeringsreglane framgår det at det er etablert eit eige parkeringareal for lette køyretøy, her definert som mindre enn 3500 kg, og at all parkering av tunge køyretøy over 3500 kg er forbudt. I tillegg står det litt om at tilhengar berre kan parkerast i maks 72 timar. Sykkel og liknande er ikkje omtalt. Teknisk sett så vil ein elsparkesykkel per definisjon være eit køyretøy som veg under 3,5 tonn og som etter parkeringsreglane skal parkerast innafor oppmerka felt på 2,5 x 5 meter. Slik eg les parkeringsreglane så er dei utforma berre med tanke på personbil/motorsykkel. Teknisk sett er også vanlege trøsyklar definert som køyretøy men det virker ganske håplaust om det er slik at også tråsyklar og dermed elsparkesyklar berre kan parkerast på oppmerka parkeringsplassar, og i alle fall når dei berre har 61 + 4HC parkeringsplassar på deling for 208 leilegheiter med fyrst-til-mølla prinsippet. Retningslinjene for garasjene omtaler syklar (ikkje elsparkesyklar), med at også syklar skal stå innafor oppmerka felt, antek at det då er snakk om det oppmerka parkeringsfeltet sidan det lenger nede står at det kan parkerast to MC på same parkeringsfelt. Eg såg ikkje at husordensreglane er publisert, så det er mogleg det står litt meir om sykkel og elsykkelparkering der. For meg virker det innlysande at sameiget ikkje har utarbeida gode nok reglar for parkering av elsparkesyklar. Slik parkeringsreglane er formulert så kan eg godt forstå at ikkje alle bebuarane har fått med seg at også elsparkesyklar per definisjon skal stå parkert på vanlege oppmerka parkeringsplassar, og det vil overraske meg mykje om det ikkje finnes eit einaste sykkelstativ eller liknande på det øvrige fellesområdet. Min meining er at det hadde garantert blitt meir bråk om dei bebuarane som leiger elsparkesykkel frå Ryde hadde blokkert ein av veldig få biloppstillingsplassar til kun ein elsparkesykkel, enn dagens situasjon der folk tydelegvis setter fra seg elsparkesykkelen langs gangvegane eller inntil husveggen.

Eg synes i utgangspunktet at burettslaget har eit tynt grunnlag for å ty til sjølvtekt, men no kjenner eg ikkje til styret har forsøkt andre løysingar utover epostutveksling før dei gjekk til steget å begå tjuveri. I fyrste omgong så burde styret regulert slik parkering i ordens- eller parkeringsreglane, og gått etter bebuaren (eller bebuarens gjester) som har parkert elsparkesykkelen. Av natrulege grunnar vil det være vanskeleg når ein ikkje veit kven som har brukt elsparkesykkelen, og eg tek det eigentleg for gitt at Ryde ikkje ønsker å utlevere logg over betalingsinfo til siste brukar for å hjelpe styret i slik sak om parkering. Ei slik intern-regulering burde i det minste være prøvd, med 450 personar i burettslaget så er det også gode muligheiter for at nokon av naboane har sett kven som parkerte om styret hadde etterlyst info om dette. Hadde styret innført og skilta parkeringsforbod for elsparkesyklar på dei områda som er problematiske så kunne dei også tatt inn eit vilkår om at ulovleg parkerte køyretøy kan fjernast for eigars rekning, altså få eit firma til å kome å fjerne elsparkesykkelen på same måte som ein kan gjere med køyretøy som parkerer i strid med vilkåra. Då er det Ryde som er eigar av elsparkesykkelen som får betalingskravet for tenesta som må dekkast for å få tilbake køyreyøyet. Om Ryde vil kreve regress frå brukaren som parkerte ulovleg så blir det ei sak mellom Ryde som utleigar og bebuaren som kunde/leigetakar. Å holde Ryde ansvarleg for all parkering på bakgrunn av at dei då tilbyr forretningsvirksomheit frå burettslagets eigedom er etter mitt syn ein tynn grunn, omtrent på nivå med at dersom ein av bebuarane jobbar som drosjesjåfør og parkerer taxien på fellesparkeringa så er det litt tynt å påstå at det er oppretta taxiholdeplass på fellesarealet til tross for at potensielle kundar i teorien kan stille seg opp og vente til drosjesjåføren kjem ned til bilen for å starte sin arbeidsdag. I kva grad Ryde kan holdast direkte ansvarleg blir fin juss. Det er blant anna ei tynn grense mellom når bebuaren som deleigar av fellesarealet kan benytte dette fellesarealet til å parkere elsparkesykkelen, opp mot når ein kan seie at Ryde driv næringsvirksomheit frå sameigets eigedom ved at elsparkesykkelen står der og er tilgjengeleg for andre kundar. Det er tross alt ganske stor forskjell på ein elsparkesykkel som står på fellesarealet fordi ein bebuar har parkert der, kontra meir klassisk næringsvirksomheit der nokon til dømes parkerer ein Food-Truck og startar sal av mat på privat grunn. Dette til tross, så støttar eg Styret i at Ryde burde gjere enkle tiltak for å etterkomme ønska til grunneigaren i staden for å bruke 4x så mykje tid på nytteslaus krangling. Det å aktivere geo-fence mot at Styret tilrettelegger for hensiktsmessige parkeringsplassar burde være den openbare løysinga som er til det beste for begge partar. Då får Ryde gode vilkår for å tilby sine tenester til buretteslagets bebuarar, og burettslaget får organisert bruk og parkering av elsparkesyklar slik at det ikkje er til hinder og irritasjon for øvirge bebuarar.

Det betyr også at det blir rom for å gi folk fast jobb i store stillingsprosentar som igjen gjer at dei på varig basis blir uavhengige av NAV støtte. Dei som er ganske fattige vil i liten grad være mykje betre stilte om dei får ein tjene seg litt lommepengar innimellom utan nokon form for stabilitet eller garantiar for at det også finnes jobb og lønn neste veke. Det er sjølvsagt heilt greit å jobbe som frilanser, men i det ordinære arbeidslivet så vil frilansere ofte kreve høgare betaling for å kompensere for manglande forutsigbar inntekt. App arbeidarane er låste til kva appens algoritmer fastsetter at selskapet vil tilby arbeidaren.

Med mindre plasten skal varmegjenvinnast gjennom brenning så er det nødvendig å sorte ut ulike typar plast for å kunne bruke plasten på nytt. For dei få renovasjonsselskapa som sender plast til gjenbruk så blir denne sorteringa av ulike plasttypar gjort på renovasjonsanlegget, ofte som manuelt arbeid. Reint praktisk så medfører det at det er berre dei store plastgjenstandane av enkelt identifiserbar plasttype som blir plukka ut, mesteparten av plastavfallet vil gå til forbrenning då det er ulønnsomt å sortere dei midre bitane. Det mest effektive med tanke på miljøvern hadde vært om ein hadde plastinnsamling berre for PE plast (PET og HDPE) og at all anna plast (samt småbitar) gjekk i restavfallet som burde vært oppdelt i brennbart og ubrennbart avfall. Om folk i dag er så pliktoppfyllande at dei sorterer ut plastpinnen på q-tips eller plukker ut "vinduet" i vinduskonvolutter så er det heilt vekkasta, for det er ingen som klarer å nyttegjere seg av slike smådelar uansett.

Eg er ingen fagperson på området, men eg vil nok også peike mot at den viktigaste grunnen til psykisk sjukdom i dag er kulturen. Dette inkluderer alt frå ein skjerma oppvekst til at det er allment akseptert i samfunnet at ein ikkje går på jobb om ein ikkje føler seg heilt 100% frisk i både kropp og sinn. Om folk i dag er meir psykisk sjuke enn før, eller om det er fleire som får diagnose og sjukemelding for psykisk sjukdom er på mange måtar eit høna og egget spørsmål. Om vi ser på det aller mest handfaste beviset på psykisk sjukdom gjennom tidene, talet på sjølvmord, så er det ikkje nokon nemneverdig forskjell i antall sjølvmord per 100 000 innbyggarar etter smarttelefonens inntog. Om graden av alvorleg psykisk sjukdom faktisk har auka så mykje som ein får inntrykk av så burde vi forvente ein høgare sjølvmordsstatistikk i nyare tid, og det ser vi ikkje på statistikken. Dette til tross for at vi har blitt flinkare til å føre korrekt statistikk, mellom anna ved å telle med unge menn som har brukt bilen til sjølvmord i staden for å berre ukritisk registrere slike hendingar på ulykkesstatistikken. Min meining er at vi kanskje har gått litt for langt i korleis samfunnet ivaretek enkeltpersonanens behov for omsorg og oppmerksomheit på bekostning av storsamfunnets behov. Ikkje at vi skal tilbake til 90 talet der folk fekk beskjed om å manne seg opp, og at dei som hadde det psykisk vanskeleg ikkje fekk hjelp, men eg trur kanskje vi har gått litt langt andre vegen.

Beit meg særleg merke til denne. At plasten skal reduserast til ørsmå biter er jo ei innrømming på at ein produserer mikroplast som alle vel er einige om er eit vel så stort problem som materialgjennvinninga av det som kanskje er eit par gram med plast. Eg klarer ikkje å sjå kvifor disse små plastikk kapslane må malast opp i det heile tatt, det skal jo ingenting til for å smelte ned kapslane sidan dei er så små i utgangspunktet. At store plastgjenstandar som hagemøblar og liknande må knusast ned før smelting er ein heilt anna ting. Er nok rimeleg sikker på plasten blir malt opp fordi gjenværande plastbitar som er blanda med kaffegrut kan erklærast som ikkje mogleg å gjenvinne og derfor kan dumpast som restavfall.

Avgifta på plastposer er ein symbolpolitikk som vart innført utan å ta med seg renovasjonsselskapa. Eg kan være med på argumentasjon om at dagens handleposar er ørlite gran kraftigare enn dei hadde trengt å være, men overgangen til superbillige søppelposar som er laga av plastfolie var å svinge til heilt motsatt ende av skalaen. Det einaste som hadde vært verre hadde vært å innføre papirposar som går i oppløysing i avfallsdunken. Eg vil bli svært overraska om plastbruken i Norge faktisk har minka, for vi manglar oversikt over kor mange avfallsposar og ikkje minst fleirbruksposar som har blitt solgt. Som nemnt tidlegare i tråden så er eg ganske så sikker på at mange av fleirbruksnetta ikkje blir brukt i nærheita av så mange gangar som er nødvendig for at det skal være klimamessig lønnsomt med fleirbrukspose som krev meir energi å produsere.

Det er heilt vanleg å tenke slik, det er mykje pengar å bruke på ein gong. Det et nesten umogleg å ha ein god strategi ved huskjøp. Det kan godt vøte du kunne fått bustaden 10-15% billigare om du hadde drøya med å legge inn bud slik at selgaren fekk kalde føtter og aksepterte eit lågare bod, men samtidig er det då stor sjans for at nokon andre hadde kapra bustaden før deg.

Om app-arbeid hadde fungert som reint strøarbeid er ein heilt frivillig og utan forpliktingar kan ta på seg eit eller fleire betalte arbeid så er eg tilbøyeleg til å være einig i at det er eit fint lavterskeltilbod for dei som vil tene seg litt lommepenger eller på anna måte spe på inntekta. Den praktiske utfordringa er at det er stadig fleire slike apper som krever at ein er sjølvstendig næringsdrivande og då også er ansvarleg for alt papirarbeidet. Dersom ein er ekte frilanser så fungerer det omtrent som eit vanleg arbeidsforhold der arbeidsgivar betalar ut lønn minus det som skal trekkast i skatt, og rapporterer forløpande inn til skatteetaten kor mykje ein har fått utbetalt. Som sjølvstendig næringsdrivande er ein sjølv ansvarleg for å innrapportere inntektene og betale nok skatt. Ein er også pliktig til å føre rekneskap. Alt dette fører til at det ikkje lenger er eit lavterskeltilbod i praksis, i staden blir det mykje ubetalt papirarbeid og potensiale for både straffeskatt og anna straff om ein skulle slurve med forpliktingane ovanfor skatteetaten.

Det er både og, fødselsunderskotet i Norge er så stort at vi toler ein enormt stor arbeidsinnvandring før det blir eit problem. Den norske befolkningspyramiden har ganske så rette sider med omtrent like mange i alle aldersgrupper. Ideelt sett bør befolkningspyramiden være pyramideforme for å ha nok unge arbeidstakarar som både kan pleie dei eldre som har slutta å jobbe, og ikkje minste ta over jobben som pensjonisten ikkje lenger utfører. Normalt sett så held ein ordninga bærekraftig gjennom å sikre fødselstal som er høge nok til at innbyggartalet stiger. Som minimum må fødselstalet være 2,1 barn per kvinne fordi det må to barn til for å erstatte mor og far, og i tillegg så må ein berekne inn at 10% av barna enten døyr tidleg eller ender opp utan eigne barn. Med 2,1 barn per kvinne så klarer vi å halde innbyggartalet stabilit. At vi tek inn arbeidsinnvandring er i utgangspunktet ein fordel sidan vi då ikkje har kostnaden med oppvekst og skulegang for denne gruppa, men det er klart at når arbeidsinnvandrarane blir gamle så treng også dei pleiehjelp. Litt forenkla sagt så har vi tre alternativ: 1. At vi går konkurs og ruinerer oss på heile aldersomsorgen som vi ikkje klarer å betale for, alternativt at dei gamle blir overlatt til å klare seg sjølv så godt dei kan utan offentleg hjelp. 2. Vi får fleire barn og held innbyggartalet oppe på den måten. For at systemet skal være bærekraftig så må også neste generasjon få tilsvarande mange barn slik at vi stadig fyller på med fleire fødte enn talet på dei som døyr. 3. Er at vi baserer oss på arbeidsinnvandring, og då har vi to handlingsalternativ. Enten at vi fortsetter med arbeidsinnvandring som aukar år for år slik at vi tek inn nok arbeidsinnvandrarar til å både syte for pleietenester og for å erstatte den jobben pensjonisten utførte som yrkesaktiv. Eller så må vi innføre ei ordning der arbeidsinnvandrarar blir kasta ut når dei ikkje er i stand til å jobbe meir, altså at det å arbeide i Norge ikkje gir rett til varig opphald. Velg vi denne løysinga så vil det gå utover rekrutteringa av arbeidsinnvandrarar sidan det er langt mindre attraktiv å jobbe i eit land der du aldri får fulle rettigheiter.